# ادامه - خودشناسی 

(خودشناسی  مقدّم بر خداشناسی و خداشناسی مقدّم بر خود سازی است.>>> ثمره خودشناسی و خداشناسی در خود سازی و تربیت خویش ظاهر می شود)

در این جا با پاسخ به چند سوال موضوع را خاتمه میدهیم؛

آیا خودشناسی تنها در بعد اخلاقی مطرح می شود ؟

خود شناسی تنها در بُعد اخلاقی مطرح نمی شود، بلکه شامل تمام ابعاد وجودی (اعم از مادی و معنوی) است، هر چند نتیجه آن اخلاقی و معنوی است.

آیا خودشناسی امری درونی است ؟

خودشناسی امری درونی نیست، بلکه کسب اطلاعاتی برای شناخت هر چه بیشتر خود می باشد که دارای سه مرحله است:
الف) خودشناسی خلقتی ،‌یعنی شناخت استعدادهای به کار رفته در آفرینش انسان و کیفیّت آفرینش او.
ب) خودشناسی دنیوی ، یعنی شناخت موقعیّت و جایگاه خود در دنیا.
ج) خودشناسی اخروی ، یعنی شناخت سرانجام حیات خود.

نکته:  انسان ها در وجدان ناخودآگاه خویش، از این معرفت (خودشناسی) کم و بیش بی بهره نیستند، چنان که آیة سی ام سورة روم به آن اشاره شده است، ولی اکثر مردم در وجدان خود آگاه خویش از آن غافل اند. به عبارتی: بیشتر مردم، آگاهی به وجدان و احساس فطری خویش ندارند و به اصطلاح علم به علم ندارند.
مرحوم فیض کاشانی برای پی بردن به عیوب خویش چهار راه ذکر می کند(محجه البیضاء، ج 5، ص 112 - 114 ) ؛

اوّل:  این که انسان به سراغ استادی برود که آگاه به عیوب نفس و خفایا و آفات اخلاقی باشد

دوم: دوست راستگویی را پیدا نموده و او را مراقب خویش کند تا احوال و افعال او را مورد بررسی دقیق قرار دهد.

سوم: انسان عیوب خویش را از زبان دشمنانش بشنود، چرا که دشمنان با دقّت مراقب عیوب و لغزش های انسان هستند

چهارم: انسان با مردم معاشرت نموده و صفات نکوهیده ای را که می بیند، در مورد خودش نیز بررسی کند و ببیند که آیا این صفات نکوهیده در او هست؟

منبع >>>pasokhgoo.ir